okuma listesi – Bibliotek

Bir önceki yazımda 2020 yılı içinde okumayı hedeflediğim kitaplar için bir kategorik liste paylaşmış ve her bir kategoriden en az bir adet kitap okuyacağımı belirtmiştim. Bu liste yeterince zengin olsa da yıl içindeki okuma hedefimin tümünü kapsamıyor.

Halihazırda okuduğum Charles Dickens’ın Bleak House isimli romanı var. Bu kitabı okumaya beni yönlendiren ise bir başka kitap: Vladimir Nabokov’un Edebiyat Dersleri isimli eseri. Kitap Nabokov’un Cornell’de verdiği edebiyat derslerinde işlediği romanlardan derlenmiş bir eser. Bleak House bu kitapta analiz edilen ikinci roman. İlk analiz edilen roman da Jane Austen’in Mansfield Park adlı yapıtı. O kitabı daha önce okumuştum ve şimdi de ikinci roman olan Bleak House‘dan devam ediyorum. Bu seneki hedeflerinden biri de Edebiyat Dersleri‘nde işlenen tüm romanları ve Nabokov’un yapıtının kendisini bitirmek. Bu sebeple bu senenin ikinci listesi olarak aşağıdaki listeye bakmanızı tavsiye ederim:

Mansfield Parkı (Mansfield Park) – Jane Austen
Kasvetli Ev (Bleak House) – Charles Dickens
Madam Bovary – Gustave Flaubert
Tuhaf Bir Vaka: Doktor Jekyll ve Bay Hyde (Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde) – Robert Louis Stevenson
Swann’ların Tarafı (Du Cote de Chez Swann) – Marcel Proust
Değişim (Dir Verwandlung) – Franz Kafka
Ulysses – James Joyce

Bu listenin bir kılavuz olma açısından önemli olduğunu düşünüyorum. Nabokov bir edebi eseri her zaman yapısı ve üslubuyla ele almaya özen göstermiş, her zaman eserdeki büyüyü aramıştır. Ona göre büyük romanlar büyük peri masallarıydı; bu listedeki masallar da belki peri masallarının en güzelleridir.

Nabokov bir kitabı okurken ister istemez kalbimiz ve zihnimizin devreye gireceğini söyler. Fakat ona göre romanın okunmasındaki temel araç belkemiğimiz olmalıdır:

Zihnimizle okuyor olmamıza rağmen, sanat zevkinin yeri, iki kürek kemiğinin arasıdır. O küçük titreme kesinlikle, saf sanat ve saf bilimi geliştirdiğinde insanlığın elde ettiği en yüksek duygu biçimidir. Belkemiğine ve onun ürpermesine tapalım.

Yine Nabokov bir yazarın farklı bakış açılarıyla değerlendirilebileceğini, fakat ondaki en önemli yönün sanatçılık olduğunu söyler:

Bir yazar, üç bakış açısından ele alınabilir: Bir hikaye anlatıcısı olarak, bir öğretmen olarak, ya da bir büyücü olarak düşünülebilir. Büyük bir yazar bu üçünü –hikaye anlatıcısı, öğretmen, büyücü– kaynaştırır ama üstün gelen ve onu büyük bir yazar yapan ondaki büyücüdür.

Bu listedeki eserler Nabokov’a göre sanatsal büyücülüğün ve o belkemiğinde hissedilen sanat zevkinin en ön plana çıktığı, en baştan büyülü dünyaların kaos içinden çıkarılarak yaratıldığı yapıtlardır. Onun tavsiye ettiği gibi, ilkel bir hayalgücü ile değil, “kişisel olmayan hayalgücü” ve “sanatsal keyif” araçlarıyla okunması, yazarlarının zihinleri ile sanatsal açıdan ahenkli bir denge kurulması ve kişisel olana kapılıp gitmemek için sıklıkla “uzak durarak” tadına varılması gereken romanlardır.

Evet, “Fanny Price’ın gözlerinin ve küçük soğuk odasının döşemesinin rengi önemli”dir.

Daha önce bir okuma listesi yapmak hiç aklıma gelmemişti. Elbette kitap isimlerine göre kayıtlı bir listem var, yıllar içinde okumak isteyip de okumaya bir türlü fırsat bulamadığım kitapları içeren, bilinçli olarak oluşturmadığım fakat kendiliğinden ortaya çıkıp büyüyen bir liste. Fakat tür, tema, dönem gibi ortaya karışık bir kategori listem hiç olmamıştı. Böyle bir listeyle ilk defa bu yıl içinde okuduğum bir blog yazısında karşılaştım ve çok hoşuma gitti.

Okudukları içinde kaybolan ve referanslarla kitaptan kitaba seken bir okur, yeterince dikkat etmezse, okuma evreninin bir köşesinde sıkışıp kalabilir ve okumanın sağlayacağı potansiyel zenginleşmeden yeterince yararlanamayabilir. Böyle bir listenin okura bu açıdan temel bir kontrol sağlayarak okuma deneyimini zenginleştireceğini, hatta bugüne kadar yaklaşmaya korktuğu kitapların güzelliğini keşfedebileceğini ve böylece tüm bu süreç içinde daha donanımlı ve daha açık fikirli bir okur olarak gelişeceğini düşünüyorum.

Ben de böylece, hazır sene sonu gelmişken, 2020 yılı için aşağıdaki 25 kategorilik listeyi oluşturdum. Listeye göz attığınızda roman ağırlıklı olduğunu göreceksiniz, zira en çok bu türde okumaktan hoşlanıyorum. Roman dışında özellikle tarih kitaplarına ilgim var, fakat o türde çok okuduğumdan listede buna ağırlık vermedim. Daha ziyade okumakta eksik kaldığımı düşündüğüm alanları listeye ekledim.

Bu listenin anlamı şu: 2020 yılı içinde aşağıdaki her bir kategoriye ait en az bir adet kitap okuyacağım. Bunun dışında okuyacağım kitaplar için ise herhangi bir kural olmayacak. Siz de bu listeyi kullanabilir veya bu listeden ilham alıp kendi listenizi oluşturabilirsiniz. İyi okumalar!

Cumhuriyet öncesi Türk klasiklerinden bir roman
Cumhuriyet sonrası Türk klasiklerinden bir roman
Türk modernizminden bir roman
Çağdaş bir Türk romanı
Rus klasiklerinden bir roman
Fransız klasiklerinden bir roman
İngiliz klasiklerinden bir roman
Modern klasiklerden bir roman
Bir polisiye roman
Bir tarihi kurgu romanı
Bir bilimkurgu romanı
Gotik klasiklerden bir roman
Çağdaş bir yabancı roman
Bir Shakespeare oyunu
Kitaplar ve “okumak” üzerine bir kitap
Yazmak üzerine bir kitap
Bir biyografi
Bir araştırmacı/gazeteci tarafından yazılmış ve kurgu olmayan bir kitap
Dini ve/veya kültürel olarak azınlıklara mensup biri tarafından özellikle “azınlık olma” durumu üzerine yazılmış bir kitap
Osmanlı tarihi üzerine bir kitap
Antik Yunan dönemine ait bir eser (felsefe, şiir, oyun türlerinden birinde olabilir)
Varoluşçu bir yazara ait herhangi bir eser
Tek bir yazara ait öykü kitabı
Bir öykü seçkisi
Bir anı kitabı

Etiket: okuma listesi

“Edebiyat Dersleri” Listesi

2020 okuma fikirleri